รู้จัก “รัฐพิธีเปิดประชุมรัฐสภา”

หลังการประกาศผลเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร และสมาชิกวุฒิสภา จนกระทั่งว่าที่ สส. และว่าที่ สว. ได้เข้ารายงานตัวต่อรัฐสภาแล้ว จะต้องมีพิธีสำคัญพิธีหนึ่งในการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุขก่อนที่สมาชิกสภาจะได้ปฏิบัติหน้าที่นั่นคือ “รัฐพิธีเปิดประชุมรัฐสภา”

โดยรัฐพิธีนี้เป็นเสมือนการประกาศแก่ประชาชน และนานาอารยะประเทศว่า บัดนี้ประเทศไทยมีบุคลากรที่ได้รับเลือกสรรมาเป็นอย่างดี  เพื่อเป็นตัวแทนปวงชนชาวไทยในการบริหารพัฒนาประเทศต่อไปจากนี้แล้ว โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี จะได้เสด็จพระราชดำเนินมาทรงเป็นองค์ประธานและมีพระราชดำรัสเปิดประชุมรัฐสภา ซึ่งการเปิดประชุมรัฐสภาครั้งนี้ มีความพิเศษอีกประการคือ นับเป็นการเปิดประชุมรัฐสภาครั้งแรกในรัชกาลปัจจุบัน

เพื่อให้เข้าใจคำว่า “รัฐพิธี” มากขึ้นอีกนิดว่าต่างจาก “พระราชพิธี” อย่างไร เนื่องจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้เสด็จพระราชพระราชดำเนินเหมือนกัน แต่ต่างกันที่ “รัฐพิธี” เป็นงานที่รัฐบาลหรือองค์กรภาครัฐเป็นผู้ดำเนินการ และกราบบังคมทูลขอพระมหากรุณาให้ทรงรับไว้เป็นงานรัฐพิธี ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจะเสด็จพระราชดำเนินไปทรงเป็นประธานในพิธีหรือทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้มีผู้แทนพระองค์เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเป็นประธานก็ได้ ในขณะที่ “พระราชพิธี” อย่างเช่น พระราชพิธีบรมราชาภิเษกที่เพิ่งผ่านพ้นไปนั้น เป็นงานที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ กำหนดไว้เป็นประจำตามราชประเพณี

มองย้อนกลับไปเมื่อ ๘๖ ปีที่แล้ว ในวันที่ ๑๐ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๗๖ เป็นจุดเริ่มต้นของรัฐพิธีเปิดประชุมรัฐสภา โดยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จฯ ไปในรัฐพิธีเปิดประชุมสภาผู้แทนราษฎรสมัยสามัญ ณ พระที่นั่งอนันตสมาคม หลังจากนั้นรัฐพิธีเปิดประชุมรัฐสภาก็จัดขึ้นที่พระที่นั่งอนันตสมาคมมาโดยตลอด ยกเว้นในปี พ.ศ. ๒๔๙๑ ที่จัดขึ้น ณ พระที่นั่งอภิเศกดุสิต ในพระราชวังดุสิต

การเสด็จพระราชดําเนินทรงเปิดประชุมสภาครั้งล่าสุด เกิดขึ้นเมื่อวันที่ ๗ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๕๗ โดยพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ให้สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฎราชกุมาร พระอิสริยยศของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลปัจจุบันในขณะนั้น เสด็จพระราชดําเนินทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจแทนพระองค์ประกอบรัฐพิธีเปิดประชุมสภานิติบัญญัติแห่งชาติ พุทธศักราช ๒๕๕๗

สำหรับรัฐพิธีเปิดประชุมรัฐสภา วันที่ ๒๔ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๖๒ นี้ เป็นรัฐพิธีเปิดประชุมรัฐสภาครั้งแรกในรัชกาลปัจจุบัน โดยจะจัดขึ้น ณ ห้องประชุมวิเทศสโมสร กระทรวงต่างประเทศ เนื่องจากพระที่นั่งอนัตสมาคมอยู่ในระหว่างการซ่อมแซม และรัฐสภาแห่งใหม่ยังก่อสร้างไม่แล้วเสร็จนั่นเอง